BASKETBOL OYUN KURALLARI
•
Basketbol müsabakaları iki hakem tarafından yönetilir. Misafir takım
sahayı seçme hakkına sahiptir. Her devreden sonra saha değişimi
yapılır.
• Oyun, orta saha çizgisinde her takımdan birer oyuncu arasında yapılan
hava atışı ile başlar. Hava atışına çıkan oyuncular, topu tek elleri
ile takım arkadaşlarına kazandırma hedefini taşır.
• Oyun, 10'ar dakikalık dört periyottan oluşur. Beraberlik durumunda
uzatma periyodu oynanır. Her takım ilk üç periyotta ve uzatma
periyodunda 2'şer dakikalık bir, dördüncü periyotta iki mola hakkına
sahiptir. İkinci ile üçüncü periyot arasında 15 dakikalık devre arası
verilir.
• Hücum eden takım, kendi sahasını 8 saniye içinde terk etmek, 24
saniye içinde de hücumunu tamamlamak zorundadır, aksi halde top
kullanma hakkı rakip takıma geçer.
• Oyuncu topla birlikte, top sürme (dribbling), pas atma (passing), şut
atma (shooting) aktivitelerini yapma şansına sahiptir. Bir oyuncu top
sürerken, topu eline alarak durdurursa, tekrar top sürme şansına sahip
değildir; topu istediği yöne ve kişiye pas ya da şut atmak zorundadır.
• Her takım 5 kişiden oluşur ve takımların sınırsız oyuncu değişikliği
hakkı vardır. Eğer faul hakkını doldurmamışsa, her çıkan oyuncu tekrar
oyuna dahil olabilir. Bir takımdaki beş oyuncudan biri ortada (post),
ikisi savunma (guard) ve ikiside hücum (forward) oyuncusudur.
• Oyunu bir baş hakem ve yardımcı hakem olarak iki hakem yönetir.
• Her oyuncu beş faulle oyun dışında kalır, tekrar o maç için oyuna
dahil olamaz. Her oyuncunun bireysel olarak yaptığı faul sayısının
toplamı, takım faullerini de belirler. Toplamda dört takım faulüne
ulaşan takımın daha sonra yaptığı her faul, karşı takıma serbest atış
kullanma hakkı kazandırır.
• Hakem tarafından durdurulmadıkça, top potadan veya çemberden dönerse
oyun devam eder. Ayrıca, oyuncu sahayı belirleyen çizgilerin dışına
temas etmedikçe, top oyun çizgilerinin dışına değmeden havadan saha
çizgisinin dışına çıksa dahi, oyuncu topu içeri çevirebilirse de oyun
devam eder.
• Her sayı atışından sonra veya hakemin düdüğü çalmasının ardından,
oyun ve oyun zamanı durur. Sayı yiyen takımın pota gerisindeki çizgi
arkasından topu oyuna sokması ile hem zaman hem de oyun tekrar başlar.
Oyun içindeki diğer durumlara göre, hakemin gösterdiği yerlerden, top
oyuna sokulur.
• Üç sayı çizgisi içinden yapılan her başarılı atış iki sayı, üç sayı
çizgisi gerisinden yapılan her başarılı atış üç sayı olarak
değerlendirilir. Faullerden veya kural ihlallerinden dolayı kazanılan
başarılı serbest atışlar bir sayı olarak değerlendirilir.
• Oyuncular iki durumda cezalandırılır: 1- Bireysel kural ihlalleri 2-
Faul yapılan durumlar. Kural ihlali veya hatası (hatalı yürüme, topun
çizgi dışına çıkması, hücum oyuncusunun üç saniyeden fazla post içinde
durması v.b) top kullanma hakkını karşı takıma verir. Yapılan bireysel
fauller ( itme, çekme, vurma, tutma v.b) ise oyuncunun faul cezası
almasını sağladığı gibi faulün yapıldığı yer göz önünde bulundurularak,
rakip topu yandan oyuna sokar, ya da serbest atış yapma hakkı kazanır.
• Serbest atış hakkı adedi, faulun yapıldığı zaman, yer ve çeşidine
göre değişir. Şut atışı sırasında faul yapılmış ve atış sayı olmamışsa,
atışı yapan takıma iki serbest atış hakkı verilir. Eğer atış sayı
olmuşsa, bir serbest atış hakkı verilir. Bir takım, bir devredeki
"takım faul" sınırını geçmiş ve atış sahası dışında faul yapmışsa, o
zaman bire-bir denen serbest atış hakkını kullanır. Bu atışta kural,
ilk atış sayı olursa, ikinci atış yapma hakkı kazanmaktır. Bire-bir'de
ilk atışı kaçıran ikinci atışı yapamaz, top potadan oyun alanına
dönerse, oyun devam eder. Teknik faullerde (oyunu geciktirme,
sportmenlik dışı davranışlar, hakeme itiraz, izinsiz oyuna girme v.b)
iki serbest atış hakkı verilir.
2006
yılında FIBA Tarafından hazırlanan saha içi ve sahadışı tüm kurallar
için(pdf dosyasıdır...Acrobat Reader programına ihtiyacınız vardır) [url=http://www.tbf.org.tr/tbfweb/tbfweb2.nsf/0/a8967b49c857d341c2256c6200568422/$FILE/Basketbol Oyun Kuralları 2006.pdf]BURDAN![/url]